Głos niezależnych teatrów wybrzmiał podczas VI Międzynarodowej Konferencji Scena Jutra. Nasze reprezentantki zaproszono do dyskusji o przyszłości niepublicznych scen.
8 kwietnia rozpoczęła się VI Międzynarodowa Konferencja Scena Jutra, do udziału w której zaproszono Unię Teatrów Niezależnych. Przygotowano panel dyskusyjny „Przyszłość teatrów niezależnych – innowacje, wyzwania, finansowanie”, w którym uczestniczyły nasze reprezentantki. Głosem w dyskusji były Maria Seweryn, nasza prezeska, Alina Gałązka, jedna z założycielek teatru Komuna Warszawa, Alicja Przerazińska, dyrektorka fundacji Krystyny Jandy na Rzecz Kultury oraz Anna Gornostaj, współzałożycielka Teatru Capitol. Dyskusję poprowadził Tomasz Godzisz, współtwórca oraz dyrektor artystyczny Broadway Musical School.
Ile teatrów niezależnych działa w Polsce?
Tego, tak naprawdę, nie wie nikt. Różne źródła pokazują różne dane. To spostrzeżenie rozpoczęło nasz panel dyskusyjny. Statystyki GUS podają niewielkie liczby, a to wydaje się być dość nieprawdopodobne. Istotnym z punktu widzenia UTN jest przeprowadzenie badań mających na celu policzenie niezależnych teatrów. Rzetelne dane pozwolą na określenie udziału w rynku. Wierzymy, że udowodnią również, jak istotną i różnorodną częścią życia teatralnego stały się w ciągu ostatnich 26 lat sceny niepubliczne w Polsce.
Finanse teatrów niepublicznych
Niepubliczne sceny mają różny status prawny. Część, jak Komuna Warszawa, działa jako stowarzyszenia, inne, jak teatr Polonia i Och-Teatr, w ramach fundacji, jeszcze inne, jak Scena Capitol, jako przedsiębiorstwa. Każdemu z tych statusów towarzyszą inne możliwości starania się o dofinansowania.
W praktyce znaczna większość teatrów niepublicznych utrzymuje się w zupełności dzięki wpływom z biletów. Balansują na granicy przetrwania i opłacalności. Szczególnie w czasach, gdy koszty chociażby scenografii czy eksploatacji budynków, wzrastają dwukrotnie. Jednocześnie nie tylko zyskują zwolenników wśród widzów i produkują więcej, coraz ambitniejszych spektakli. W swoich programach realizują szereg działań o charakterze edukacyjnym, społecznym i naukowym. Znaczna część teatrów niezależnych to również takie, które poświęcają się w całości artystycznym eksperymentom.
W Polsce nigdy nie została przeprowadzona odpowiednia reforma teatru. “Nad rozwojem nie nadążyliśmy ustawowo” – to usłyszeliśmy w trakcie panelu. Uważamy, że jest potrzeba aktualizacji systemu możliwości dofinansowania podmiotów niepublicznych, tak aby teatr mógł się rozwijać na równych zasadach, niezależnie od statusu prawnego.
Mimo że teatry Unii różnią się od siebie, działamy razem. Wspólnie planujemy dobrą przyszłość niezależnych teatrów.
Sztuczna inteligencja w teatrze?
Czemu nie! Jak przyznała Anna Gornostaj, sztuczna inteligencja została już pracownikiem jej teatru i wspiera sprzedaż biletów. Jednak dyrektorka Capitolu podkreśla, że SI jest jedynie narzędziem, które pomaga w organizacji pracy i nigdy nie zastąpi człowieka. Z kolei Alina Gałązka zwróciła uwagę, że wśród projektów zgłaszanych do programu rezydencji prowadzonego przez Komunę Warszawa pojawiają się także te pisane ze wsparciem sztucznej inteligencji. Nie ma w tym nic zaskakującego.
Jednak biorąc udział w konferencji poświęconej technologii, nie mogło zabraknąć wspomnienia o innym istotnym zjawisku rządzącym pracą ze sceną. W prawie każdej innej branży – rozwój technologii wpływa na redukcję kosztów ponoszonych przez firmy. Teatry należą natomiast do nielicznych wyjątków, dla których rozwój ten generuje dodatkowe, nieraz wręcz kosmiczne koszty. Jak zgodnie stwierdziły uczestniczki panelu, SI nigdy nie zastąpi człowieka pracującego na scenie.
Międzynarodowa Konferencja Scena Jutra
Konferencja Scena Jutra to największe wydarzenie branży scenicznej oraz miejsce spotkań specjalistów związanych z działalnością artystyczną i sceniczną oraz pasjonatów innowacyjnych technologii. Podczas konferencji prezentowane są unikalne projekty i rozwiązania techniczne oraz nowe produkty. Tematami prelekcji i dyskusji są aktualne trendy oraz przyszłość sceny artystycznej.
Tegoroczna edycja odbyła się 8–9 kwietnia w Pałacu Kultury i Nauki w Warszawie.